Maandagmiddag 29 september voerden de vakbonden ACOD, CCOD en VSOA actie aan de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek (HOB) op het Brusselse Muntplein. Ze riepen de personeelsleden van de bibliotheek op om zich bij die actie aan te sluiten. Van 12.00 tot 13.00 uur werd de ingang tot de bibliotheek geblokkeerd. Klanten kregen wel de mogelijkheid om uitgeleende materialen in te leveren.
De vakbonden wilden onder andere meer duidelijkheid over de toekomst van het statutaire bibliotheekpersoneel. De Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek is een instelling van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) en het merendeel van het personeel is statutair ambtenaar. In de nabije toekomst gaat de bibliotheek op in het zogenaamde Vlaams CommunicatieHuis Brussel. Dat Communicatiehuis wordt een privaatrechtelijk Extern Verzelfstandigd Agentschap (EVA) van de Vlaamse overheid, een vzw dus. De vakbonden willen dat de huidige VGC-statutairen onder het bibliotheekpersoneel dat ook in de toekomst kunnen blijven. Als dat echt niet mogelijk is, wil men alleszins garanties dat hun statutaire betrekking en de mogelijkheden in hun loopbaan gegarandeerd blijven.
Volgens een bepaald scenario zou de oprichting van een EVA van privaatrecht kunnen betekenen dat de werknemers van de toekomstige bibliotheek in het Communicatiehuis geen overheidspersoneel meer zullen zijn. Formeel bestaat hierover nog geen concrete beslissing en in principe kan het dus nog alle kanten uit.
Wat is mijn persoonlijk standpunt in deze situatie? Ik heb niet deelgenomen aan de actie, maar ik heb ook niets ondernomen om de actie tegen te werken (dat zou overigens weinig zinvol zijn geweest).
Waarom heb ik niet aan de actie deelgenomen? In de eerste plaats omdat ik actievoeren op dit ogenblik te voorbarig vind. Dat betekent niet dat ik het gevoel van onzekerheid van mijn collega’s niet deel. Die onzekerheid is er (alhoewel ze bij mij helemaal niet verlammend werkt) en ik ben het er absoluut mee eens dat er snel meer duidelijkheid moet komen. Snel betekent in mijn ogen echter niet hetzelfde als halsoverkop.
Een tweede belangrijke reden waarom ik niet aan de actie heb deelgenomen is het feit dat ik niet tot elke prijs statutair ambtenaar wil blijven. Ik heb destijds voor een bibliotheekopleiding gekozen omdat ik in een bibliotheekomgeving wilde werken. Het statuut dat daar eventueel aan was verbonden, was voor mij eerlijk gezegd volkomen bijzaak. Voor ik in de bibliotheeksector terechtkwam heb ik ongeveer acht jaar in een KMO (cf. MKB in Nederland) gewerkt. Op zich was en is daar niks mis mee. Alleen wilde ik een job met een meer maatschappelijke rol in plaats van elke dag opnieuw te moeten opdraven voor een handjevol aandeelhouders. Die keuze had letterlijk zijn prijs, want ik verdien nu veel minder dan wat ik in de privésector verdiende. Maar goed, als statutair ambtenaar heb je dan weer andere voordelen, zoals gratis woon- en werkverkeer, de mogelijkheid om bij te scholen en opleidingen te volgen, een grote werkzekerheid, veel vakantie en een gunstige pensioenregeling.
Als eenmaal beslist is onder welke voorwaarden het personeel in de toekomstige bibliotheek van het Communicatiehuis kan werken, dan wil ik rustig zelf alle voor- en nadelen afwegen en beslissen wat ik ga doen. Wil ik statutair ambtenaar blijven en kan dat in de bibliotheek? Des te beter. Kan het niet, dan zal ik misschien voor een andere job in de administratie van de VGC moeten kiezen (via de zogenaamde interne mobiliteit is dat mogelijk). Misschien zullen – zoals sommigen menen te moeten vrezen – in de nieuwe privaatrechtelijke EVA alleen maar contractuelen worden tewerkgesteld. Dan moet ik bekijken of ik mijn statutair ambt laat varen en kies voor een contractuele functie waar misschien meer te verdienen valt. Als ambtenaar kan je niet over je loon onderhandelen, als contractueel kan je dat wel. Alhoewel ik ook wel weet dat ik me daarover niet te veel illusies moet maken.
Als het helemaal niet uitdraait zoals ik het had gehoopt, dan kan ik er altijd nog voor kiezen om het Brusselse openbare-bibliotheekwezen vaarwel te zeggen. Ik vind elders wel een baan die ik met evenveel passie en voldoening zal weten uit te oefenen. Men zegt van een werknemer dat hij niet onvervangbaar is. Dat is waar, maar dat principe geldt evenzeer voor een werkgever.
Ik ben niet bang voor de toekomst, ondanks bepaalde onzekerheden die zich nu aandienen. Maar laat ik wel duidelijk zijn: die onzekerheden moeten zo snel als mogelijk uit de weg worden geruimd. Als dat niet gebeurt, dan is dat wel degelijk iets wat onze VGC-overheid als werkgever kan worden verweten. Niet beslissen (of de beslissing aan iemand anders, c.q. de Vlaamse overheid overlaten) is uiteindelijk kwalijker dan de verkeerde beslissing te nemen.
Lees ook de berichtgeving op Brusselnieuws.be.