De ondergang van het Avondland

Soms vragen klanten in de bibliotheek naar de Nederlandse vertaling van een werk, of ze komen – enigszins verbaasd – melden dat een vertaling van een bepaald werk – blijkbaar – niet voorhanden is.

Onlangs vroeg een klant naar de Nederlandse vertaling van Der Untergang des Abendlandes van Oswald Spengler (met dank aan collega J. voor het voorbeeld). Dit werk werd oorspronkelijk in 1918-1922 uitgegeven.

Uiteraard is het heel goed mogelijk dat onze bibliotheek een bepaalde vertaling niet heeft. We kunnen dan in zoeken.bibliotheek.be gaan kijken of het elders in een grote openbare bibliotheek te vinden is, of anders via Impala in de CCB (Collectieve Catalogus van België) om de actieradius tot de wetenschappelijke bibliotheken uit te breiden (tip: de CCB is nu ook gratis via de website van de Koninklijke Bibliotheek te raadplegen: www.kbr.be > Catalogi > Andere catalogi > Belgische catalogi > Collectieve catalogi > CCB). Soms vinden we dan nog steeds geen vertaling.

Het is natuurlijk best mogelijk dat een werk nooit in het Nederlands werd vertaald. Om dat te achterhalen is de Index Translationum van de Unesco een schitterend zoekinstrument. Eertijds werd deze index in boekvorm uitgegeven, tegenwoordig vind je hem dus al een hele tijd gratis op het internet.

De Index Translationum is een internationale bibliografie van vertalingen. De databank bevat alle vertalingen sinds 1979 van publicaties die in de ongeveer honderd lidstaten van de Unesco werden uitgegeven. Je kunt zoeken in meer dan 1,7 miljoen titels. Werken die voor 1979 werden vertaald, zijn te vinden in de gedrukte versie van de Index Translationum. Deze is in de meeste nationale en in grote wetenschappelijke bibliotheken te vinden.

Zoeken op “Spengler Oswald” levert 44 vertalingen van verschillende van zijn werken op, maar geen Nederlandse vertaling van Der Untergang des Abendlandes (geen Nederlandse vertaling tout court trouwens). In de elektronische Index Translationum zijn weliswaar geen vertalingen van voor 1979 opgenomen, maar als zo’n vertaling bestaat dan zou je verwachten dat die minstens in een wetenschappelijke bibliotheek aanwezig is. In de Koninklijke Bibliotheek van België is een Franse vertaling van 1948 aanwezig (althans van het eerste deel), in de Koninklijke Bibliotheek Den Haag is geen enkele vertaling van Der Untergang… te vinden.

Ene TTM Maassen meldt op zijn blog dat hij een poging wilde ondernemen het werk te vertalen, maar het is bij de eerste vijftien pagina’s gebleven.

Alhoewel niets in dit leven zeker is, kun je na een dergelijke zoektocht met een vrij gerust geweten aan de klant melden dat er geen Nederlandse vertaling van Der Untergang des Abendlandes bestaat (wie er toch een vindt, betaal ik een pint). Eigenaardig is overigens dat verschillende teksten wel spreken over De ondergang van het Avondland als titel, alsof zo’n vertaling wel zou bestaan. Ook is Der Untergang des Abendlandes een van die werken waar velen over spreken, maar die weinigen hebben gelezen (ikzelf incluis trouwens, eerst maar eens Der Mann ohne Eigenschaften proberen uit te lezen).

Gepubliceerd door Patrick

Every day I'm a librarian ∞ Brusselaar met een Antwerps accent ∞ sapiophile ∞ filmliefhebber ∞ cum spe sed vigilanter (hopeful, but vigilant) ∞ 1080 Brussel ∞ 1080 Bruxelles.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *